بررسی مضامین مقاومت و پایداری در رجزهای عاشورا

Authors

Abstract:

حادثۀ عاشورا از جنبه­های گوناگون می­تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یکی از این جنبه­ها رجز­هایی ­است که یاران امام حسین (ع) به هنگام نبرد بر زبان جاری­کردند. رجز شعری است که در میدان جنگ برای مفاخره و تحقیر دشمن بر زبان می­آید. مسئلۀ مورد نظر در این پژوهش این ­است که مضامین مقاومت و پایداری به­کار گرفته‌شده در رجزهای یاران امام حسین (ع) در روز عاشورا چگونه ­است؟ بررسی­ها نشان می­دهد مؤلفه­های پایداری و مقاومت همچون صبر و استقامت، شجاعت، وفای به عهد، ولایت­پذیری و افتخار به نسب در رجزهای اصحاب وفادار امام حسین (ع) مانند عمرو بن­خالد الأزدی، جنادة­بن­حارث انصاری، نافع­بن­هلال، قاسم­بن­الحسن (ع)، علی­بن­الحسین (ع)، عباس­بن­علی (ع) و ... در روز عاشورا تجلی یافته است. با توجه به اینکه قیام امام حسین (ع) و اصحاب باوفایشان به­عنوان مهم­ترین قیام علیه حکومت جور در طول تاریخ مطرح است، پرداختن به ابعاد مختلف این قیام و به­خصوص شناسایی مضامین پایداری و مقاومت در بطن این قیام، موضوعی ضروری است. این پژوهش درصدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، مضامین مقاومت و پایداری را در اشعار حماسی و رجزهای اصحاب امام حسین (ع) در روز عاشورا به ­تصویر بکشد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه‌های ادبیات مقاومت و پایداری در رجزهای علوی

امام علی (ع) زمامداری باتقوا بود که برای تجدید اسلام از بدعت‌هایی که در آن راه یافته بود، تلاش فراوانی نمود. با توجه به اینکه جنگ‌های آن حضرت (ع) علیه دشمنان اسلام به­عنوان جنگ‌های سرنوشت‌ساز اسلام در طول تاریخ مطرح است، شناسایی جلوه‌های پایداری و مقاومت در مبارزۀ علی (ع) با دشمنان، موضوعی ضروری است. این پژوهش درصدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، جلوه‌هایی از مقاومت و پایداری را در اشعار حماس...

full text

نقش اسرار الشهاده در تطور رجزهای عاشورا

چگونگی تطور گزارش‌های عاشورایی در دهه‌های اخیر مورد اهتمام محققان عرصه عاشورا پژوهی قرار گرفته است که رجزهای سروده شده در حادثه کربلا از آن جمله است. در همین راستا مقاله حاضر در پی پرداختن به نقش کتاب اسرار الشهاده در تطور رجزهای عاشورایی است. در این نوشتار از روش مطالعات اسنادی، تحلیلی و مقایسه‌ای میان کتاب اسرار الشهاده و سایر منابع کهن و متقدم تاریخی بهره گرفته شده است. بر پایه یافته‌ها؛ رجز...

full text

تحلیل کارکرد ارتباطی رجزهای یاران امام حسین(ع) در قیام عاشورا

مقاله پیش‌رو در پی آن است تا از رهگذر واکاوی نقش ارتباطی رجزهای یاران امام حسین(ع) در قیام عاشورا، کارکرد «رجز» ـ به مثابه یک رسانه سنتی ـ را در این رویداد مهم تاریخ اسلام از منظر ارتباطی تبیین نماید. به این منظور و با بهره‌گیری از نظریه کارکردگرایی در مطالعه کارکردهای پیام‌های ارتباطی، بر «آگاه‌سازی» پیام‌های ارتباطی ـ‌ به‌عنوان یکی از کارکردهای پیام‌های ارتباطی ـ تمرکز شده و با است...

full text

بررسی مضامین پایداری در شعر اسد محمد قاسم

ادبیات مقاومت بیان­کنندة اعمال و احساسات مردمی است که در برابر تعدی متجاوزان قرار گرفته­اند و هدف از آن وحدت گروه‌های مختلف اجتماعی برای ایستادگی در برابر این تهاجم است. شاعرانی که در این زمینه شعر سروده‌اند با نوآوری‌ به بیان عواطف جمعی؛ از جمله حس تمرد در برابر دشمن،‌ شهادت طلبی و امید پرداخته­اند. چنانکه با ستایش از استقامت مردم در سروده‌های خویش، آنان را از پذیرش ذلت برحذر داشته و به قیام و...

full text

بررسی انواع مضامین پایداری در بخش حماسی شاهنامۀ فردوسی

ادبیّات پایداری، روایتگر داستان مقاومت ملت­هایی است که خاک و اعتقاداتشان مورد تجاوز بیگانگان قرار گرفته است و در این میان، آثاری که بیانگر رشادت­های این قوم است، مشحون است از مضامینی پایداری که می­تواند بسته به فرهنگ آن قوم،  در اشکال مختلفی ظهور کند. در ایران، شاهنامۀ فردوسی به عنوان نخستین منظومۀ پایداری ایرانیان، بیانگر رابطه­ای معنادار میان حماسه­های خود و مضامین ادبیّات پایداری است که این مض...

full text

بررسی مضامین پایداری در شعر اسد محمد قاسم

ادبیات مقاومت بیان­کنندة اعمال و احساسات مردمی است که در برابر تعدی متجاوزان قرار گرفته­اند و هدف از آن وحدت گروه‌های مختلف اجتماعی برای ایستادگی در برابر این تهاجم است. شاعرانی که در این زمینه شعر سروده‌اند با نوآوری‌ به بیان عواطف جمعی؛ از جمله حس تمرد در برابر دشمن،‌ شهادت طلبی و امید پرداخته­اند. چنانکه با ستایش از استقامت مردم در سروده‌های خویش، آنان را از پذیرش ذلت برحذر داشته و به قیام و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 19

pages  203- 227

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023